Bezoek aan Rehab City

Wat hebben wij gisteren eigenlijk gezien op het Tahrirplein?
We zijn in Rehab City, een omheind stadsdeel in Nieuw Cairo, in de woestijn en we praten met Rena Netjes. Rena is journalist en arabist, en ze woont hier met haar Egyptische man. Ze werkt o.a. voor Het Parool en de NCRV. Addie had haar naam gekregen van een oud-collega. Rena blijkt een sprankelende dame die ontzettend veel weet van de situatie hier, twee uur lang hangen we aan haar lippen. Ze maakt korte metten met onze hoop dat het goed zal komen met de revolutie. ‘Natuurlijk was het niet druk op het Tahrirplein deze vrijdag. Het was bekend dat het leger het plein probeerde terug te winnen door er allerlei betaalde demonstranten heen te sturen. De meeste groepen zijn daarom weggebleven’. Aanhangers van het leger worden ook ingezet om journalisten en andere buitenlanders aan te spreken en te voorzien van valse informatie. Wij verstaan geen Arabisch en zijn dus blij met elk brokje inside informatie. En inderdaad werden wij aangesproken door een Duits sprekende Egyptenaar die de blokkades aan de westkant van het plein vergoelijkte.
Op andere dagen krijgen arme mensen 100 pond - voor sommigen een weekloon - om in regeringsgezinde demonstraties mee te lopen.

Rena schrijft ook over Libië. Daar zijn de oude machthebbers grotendeels van het toneel verdwenen, door de maandenlange burgeroorlog. Dat betekent dat daar de kans op democratie groter is. Hier is Mubarak weliswaar weg, maar de militairen hebben nog steeds alle touwtjes in handen. Er zitten meer mensen om politieke redenen in de gevangenis dan ooit. Militairen die mensen hebben doodgeschoten, gaan vrijuit en demonstranten en bloggers gaan voor jaren de gevangenis in. Het leger heeft zulke grote belangen, zowel politiek en economisch, die zullen ze niet vrijwillig opgeven. De Moslimbroederschap gooit het op een akkoordje met de militairen en krijgt geld van Saoedi-Arabië. De salafisten krijgen geld van Qatar. Het leger blijft gesponsord door de Verenigde Staten als het Israël met rust laat. En intussen beschuldigt het leger de demonstranten ervan dat ze geld uit het buitenland aannemen!
Het is nog sterker. De beelden van een tank die op Koptische demonstranten inrijdt zijn de hele wereld overgegaan. Het leger beweert dat ze daar geen schuld aan heeft, die tank was door buitenlanders gekaapt; veel Egyptenaren geloven dat. Rena vindt trouwens ook dat veel buitenlandse journalisten hun oren teveel laten hangen naar de legerpropaganda.

Wij werpen tegen dat de geest nu toch uit de fles is, dat miljoenen Egyptenaren van de vrijheid hebben geproefd en dat er nog steeds groepen mensen zijn die doorgaan met demonstreren. We hebben op Tahrir felle cartoons gezien tegen het leger gericht. Dat kan dus wel. Dat is ze met ons eens. De motor achter de revolutie is de 6-aprilbeweging, vertelt ze. Die is enkele jaren geleden begonnen met een staking, en ze zijn sindsdien niet meer opgehouden met hun strijd voor de vrijheid. Juist zij liggen nu onder vuur in de Egyptische media, die bijna allemaal door het leger worden gecontroleerd. Ze worden verdacht gemaakt als radicalen en onruststokers, ze krijgen de schuld van de chaos die nu heerst. Voor Rena zijn zij echte helden.

Behalve journalistiek werk geeft Rena ook Arabische les aan buitenlanders. We worden begroet door een jonge Amerikaan die langs loopt, een leerling van haar. Interessant detail: die lessen geeft ze buiten op een terrasje. Want als ze vreemde mannen thuis zou ontvangen, zouden de buren maar gaan kletsen, in dit overdreven preutse land.

Gefietst hebben we vandaag niet. We hebben een taxichauffeur blij gemaakt met 100 pond (13 euro) door ons het hele eind naar de woestijnstad te laten rijden. Met de bus gaan we terug. ’s Avonds gaan we nog even naar het Tahrirplein, waar een feestje zou zijn. Er staat vanwege oudejaarsavond een groot podium opgesteld, met muziek en opzwepende toespraken, afgewisseld door spreekkoren uit het publiek. Wij verstaan er natuurlijk niets van!
Wie we wel verstaan is de Zweedse eigenares van restaurant The Tahrir Table, die blij is dat er toch nog twee toeristen komen, die bovendien een aardig mondje Zweeds blijken te spreken. In het restaurant is een mooie fototentoonstelling van Anna Gröndahl over de Egyptische revolutie.

Om 12 uur zijn we al lang weer op onze kamer. Zijn die paar knallen die we horen ter gelegenheid van de jaarwisseling? Morgenochtend begint onze fietstocht naar het zuiden, om te beginnen naar El Fayoum.