De dag van het referendum

Op de dag van het referendum bezoeken we Taher Lameey, die we leren kennen via Servas. Hij vertelt hoe opgetogen hij was toen de demonstrerende massa in enkele dagen groeide tot honderdduizenden. En hoe kwaad op de politie, toen in het ziekenhuis waar hij werkt voortdurend zwaar gewonden en doden werden binnen gebracht. Hij weet zeker dat er veel meer doden waren dan het 'exacte' cijfer van 346 van de overheid.
Bij het referendum heeft hij tegen gestemd. Die paar veranderingen die worden voorgesteld gaan niet ver genoeg, de hele grondwet moet weg. Er moet een grondwetgevende vergadering komen van alle oppositiepartijen.
We spreken eerst Engels met hem, tot blijkt dat hij ook Nederlands spreekt. Hij woonde vier jaar in Nederland, had een Nederlandse partner. Toen het uit ging is hij weer terug gegaan. Hij woont in een ruime woning op de zevende verdieping in het centrum van Cairo. Beneden in de straat is het een chaos van auto's zoals overal, tussen de geparkeerde auto's proberen langzaam rijdende elkaar te passeren. Vlak om de hoek staan zwaar bewapende soldaten achter zandzakken de Nationale Bank te beschermen.

Van de onveiligheid waar sommige mensen ons hebben gewaarschuwd is niets te merken. Allemaal aardige mensen. Ja, het verkeer misschien. Maar we doen zoals we het de Egyptenaren zien doen: we lopen gewoon de weg op en kijken goed uit of de auto's afremmen en ons laten gaan. Ja, dat doen ze.
Hier en daar staan lange rijen mensen voor een stembureau. Twee parallelle rijen: een mannenrij en een vrouwenrij. Voor de ingang een paar bewapende soldaten. We maken een praatje met een paar wachtende vrouwen en horen van een wachttijd van twee uur. Tussen de twee rijen door open we naar binnen. Drie mannen achter een paar tafels en twee stembussen, waar je door een ruitje de stapel biljetten ziet. Een biljet met wat tekst en onderaan twee cirkels: zwart en groen, een van beide moet je aankruisen. Niemand lijkt het vreemd te vinden dat twee vreemdelingen staan toe te kijken en foto's nemen.

Even later komen we een jonge man tegen met pamfletten, waarin wordt opgeroepen om tegen te stemmen. Verderop houden twee jongens een groot karton voor het langskomende verkeer. We lezen geen Arabisch; wat staat erop? 'Gebruik je democratisch recht om te stemmen! Ga stemmen!' en vervolgens heel klein 'ja' en heel groot 'nee'. We zijn benieuwd naar de uitslag. De (gezagsgetrouwe) Moslim broederschap heeft opgeroepen om ja te stemmen.

's Middags bezoeken we het beroemde Egyptisch Museum, gelegen aan het Tahrir Plein. Hier liggen duizenden stenen overblijfselen van het oude Egypte opgetast. We waren hier vijf jaar geleden al, toen met een gids die ons honderduit vertelde. Nu willen we alleen weer even de sfeer proeven. Het heeft een bijzondere sfeer, het is allemaal heel ouderwets tentoongesteld, al die vitrines en bordjes die er kennelijk al 50 jaar of misschien wel veel langer nog precies hetzelfde erbij staan en hangen.
Als we naar buiten komen zien we vlak ernaast een zwart geblakerd gebouw, wel 12 verdiepingen hoog, volledig uitgebrand. Het was het hoofdkantoor van de partij van de verjaagde dictator Mubarak.
In het donker gaan we op zoek naar een restaurant. Er staan nog steeds lange rijen voor de stembureaus.