Door het land van de Samen

Gisteren en vandaag fietsen we van Karasjok naar Kautokeino, twee plaatsen van elk rond de 3000 inwoners. De weg (130 km) gaat met stijgen en dalen en is heel rustig: een auto horen we al van ver aankomen. Er wonen hier bijna geen mensen. Soms een paar huizen, dat noemen ze een dorp. In het begin langs de Karasjok-rivier, snelstromend, ondiep en vol keien. Langs ons komen stroompjes de berg af. Heel vaak is er uitzicht op meren. De struiken en bomen worden al wat hoger, want we komen steeds zuidelijker. 's Nachts wordt het weer even donker.

In deze streek wonen voornamelijk Samen (Lappen). Voor ons niet te onderscheiden van etnische Noren. Alleen een enkele oude vrouw draagt zo'n opvallende hoge rode muts.

Eerder waren we in Skoganvarre. Hier begint Alfred (uit 'Nooit meer slapen' van W.F.Hermans) zijn hopeloze tocht. In het kleine museum hebben ze de Nederlandse en Noorse versie van het boek - maar helaas, het is gesloten. Het zomerseizoen duurt hier zes weken en is net afgelopen. We fotograferen uit de verte de berg Vuorje (lees: Woerje), waar onze held ronddoolt op zoek naar meteoriet-inslagen - die hij niet vindt; waar hij last heeft van regen en muggen en waar zijn kostbare kompas in een bergspleet verdwijnt. De toppen van de Vuorje en naburige bergen (hoogte 800-1000 m.) zijn alweer met sneeuw bedekt. We ontmoeten een fietser die uit Alta komt, die heeft een uur in een sneeuwbui gereden. Voor ons bleef de sneeuw beperkt tot een laagje wit rondom de tent, 's ochtends.

In Karasjok bezoeken we het Samen-parlement: een prachtig gebouw met veel glas en licht gekleurd hout. Het heeft een Noorse architectuurprijs gekregen. Het Samen-parlement is een adviesorgaan voor de regering, de leden worden gekozen door mensen die zich als Same hebben laten registreren. Bij de laatste verkiezingen heeft ook de extreemrechtse Fremskrittsparti (Vooruitgangspartij) zetels behaald: 3 van de 39. Dit ondanks het feit dat deze partij tegen dit parlement is. Want extreemrechts is tegen voorzieningen voor minderheden.

In het verleden werden de Samen gediscrimineerd; Samen-kinderen mochten op school niet eens hun eigen taal spreken. Tegenwoordig is Sami erkend als officiële tweede taal.

Morgen fietsen we verder in zuidelijke richting. We komen dan in dat slurfje linksboven op de kaart van Finland.