Ze gaan de stad verplaatsen...

Het is koud en nat in Karesuando, de noordelijke grensplaats in Zweden. Dus we nemen de bus, om in Kiruna te komen.
Leuk om weer in Zweden te zijn, het voelt als een thuiskomen. We zijn er 7 jaar niet geweest, maar daarvoor heel vaak en we spreken de taal een beetje. Zweden is zo'n mooi en beschaafd land, met aardige mensen. Zelfs de automobilisten zijn beschaafd: ze rijden netjes om fietsers heen. Je hoeft als voetganger maar in de buurt van een oversteekplaats te komen, of ze beginnen al te remmen. En nooit zal een Zweed voordringen als je in de rij staat.

Eigenlijk hadden we naar Gällivare willen gaan. Maar een vriend uit Nederland mailde: weet je dat ze de stad Kiruna willen verplaatsen? Daar wilden we meer over weten. Kiruna is vanaf 1900 gebouwd omdat hier ijzererts gevonden werd. En - de Zweden houden van superlatieven - het is niet alleen de rijkste en de grootste ijzerertsmijn ter wereld, maar hij wordt ook op de modernste manier (ter wereld) geëxploiteerd. En op de milieuvriendelijkste (ter wereld). We zijn er geweest - met een bus met toeristen ver onder de grond - en het was inderdaad indrukwekkend. Hier geen mannen met zware boren in een stoffige omgeving, maar gigantische, op afstand bestuurde machines. De mijnonderneming LKAB is een staatsbedrijf. De forse winst die elk jaar wordt gemaakt vloeit dus in de staatskas.

Intussen is er zoveel uit de grond gehaald, dat er op bepaalde plaatsen aan de oppervlakte scheuren zijn ontstaan. Er zit nog voor ongeveer 100 jaar ijzer in de grond, maar als ze verder gaan, loopt de stad gevaar. Volgens de laatste prognose komt het stadhuis - dat aan de rand van het centrum staat, het dichtst bij de ertsberg - al over 2 jaar in de gevarenzone. Maar in dat zelfde stadhuis is nog geen definitieve beslissing genomen waar het met de stad naartoe moet. Er zijn grofweg twee alternatieven: de stad vanaf de ertsberg strook voor strook afbreken en daarachter weer opbouwen. Maar dan blijf je aan de gang, want de gevarenzone loopt in dat geval de stad achterna (zie schema, bij de foto's). Andere mogelijkheid: aan de andere kant van de ertsberg een nieuwe stad bouwen. Maar dan heb je een oude stad en een nieuwe die ver uit elkaar liggen.
Een paar jaar geleden is al begonnen met de aanleg van een nieuwe spoorlijn - van levensbelang voor de mijn - aan de andere kant van de berg. Die is bijna klaar.
Onrust onder de bevolking is er niet. Bijna iedereen is van de mijn afhankelijk en men heeft er vertrouwen in dat er op tijd wordt ingegrepen.

Het is heel dun bevolkt in noord-Zweden. De gemeente Kiruna is ongeveer half zo groot als Nederland en er wonen maar 24 duizend mensen. In de stad zelf wonen 18 duizend mensen. Maar alles is er: stadsbussen, een bioscoop, kappers, politieke partijen. In het centrum spreken we een groepje folderaars van de Socialdemokraterna, verreweg de grootste partij. Op 19 september zijn er verkiezingen, tegelijk voor de gemeenten, landsdelen en voor het landelijk parlement. Meer daarover een andere keer.

We zijn vier dagen in Kiruna. In de stad zien we veel mensen lopen met zware rugzakken. Die zijn wezen wandelen bij Abisko, de Kungsleden, of bij de Kebnekaise, Zwedens hoogste berg. Gisteren hebben we de trein genomen naar Abisko (ruim een uur) en een berg op en afgelopen. Vandaag fietsen we in de richting van Gällivare, in zuidoostelijke richting. Het blijft hier koud. Hopelijk wordt het in het zuiden wat warmer. Maar het is wel mooi in het noorden!