Volgograd

Eigenlijk houden we niet van oorlog. Oorlogsmusea laten we links liggen. Vertoon van wapens, heldenmoed, walgelijk. Maar ja, als je in Volgograd bent kan je moeilijk anders. Niet alleen dat er weinig andere bezienswaardigheden zijn in deze stad die na 1945 weer geheel moest worden opgebouwd. De stad - toen nog Stalingrad - was een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog; pardon, de Grote Vaderlandse Oorlog.

Het museum toont wat je van een oorlogsmuseum kunt verwachten. Veel portretten van streng kijkende mannen; en een enkele vrouw. Oorlogsmaterieel, soldatenjassen, medailles, krantenberichten, telegrammen. Grote kaarten met pijlen over het verloop van de strijd. Motiverende posters om het moreel hoog te houden.
In het midden van het gebouw zijn vier panorama's. Op de voorgrond zand en stukken metaal, tegen een achtergrond van een gewelddadige chaos. Toch wel indrukwekkend. En afschuwelijk voor de jongens die hierin terecht zijn gekomen. Het hele beeld komt overeen met wat we er eerder over hebben gelezen. Een massale slachtpartij, verwoestingen, heen en weer bewegende fronten, en dat maandenlang: augustus 1942 - februari 1943. Die panorama's zijn wel wat geromantiseerd. Ik kan me tenminste niet voorstellen dat je op een plek waar je van alle kanten kan worden beschoten, met een rode vlag gaat zwaaien.

Honderdduizenden Russische en Duitse jongemannen zijn hier gesneuveld. En niet te vergeten de slachting onder de burgerbevolking. De aankleding is stemmig: schemerachtig, veel kaal beton en ijzer, veel in de kleuren grijs en zwart en een beetje rood.

Na het museum beklimmen we de heuvel die een belangrijke rol heeft gespeeld in de strijd. Hier staat een gigantische vrouwenfiguur die je al van heel ver ziet. Zoals in Kiev, maar hier is er veel meer zorg aan besteed. Een ruim plantsoen rondom, een vijver waar muntjes in worden gegooid (toen wij er langs liepen waren twee jongetjes in zwembroek ze aan het opduiken), een hal met een vlam waar twee stramme soldaten onbeweeglijk de wacht houden (ze worden om het uur afgewisseld horen we, gelukkig voor ze) en een grote ronde muur met in kleurig mozaïek duizenden namen van gevallen soldaten.
Het is een uitje voor veel Volgograders. Er lopen veel mensen rond.

Op weg erheen wacht ons een verrassing. Er wordt weinig gefietst in Volgograd. Maar een wat oudere man op een snelle fiets haalt ons in. Herkenning, we zijn tenslotte collega's. En het onvermijdelijke 'at kuda' (waar kom je vandaan). Deze man spreekt Frans. Uit Pays Bas dus. Dan ken je misschien Ivo Miesen, ook een fietser? En verdomd, die kennen we. We zullen hem de groeten doen van Valeriy Konotsjkov uit Volgograd.

Foto's volgen.